ย้อนรอยตำนานถ้วยก๋าไก่ ชามตราไก่ ลำปาง

ย้อนรอยตำนานถ้วยก๋าไก่ ชามตราไก่ ลำปาง

ถ้วยก๋าไก่ ย้อนรอยตำนาน ชามตราไก่ ลำปาง หรือถ้วยก๋าไก่ ณ พิพิธภัณฑ์เซรามิคธนบดี จ.ลำปาง ทริปนี้มีโอกาสร่วมเดินทางไปกับ ททท.ลำปาง ไปเยี่ยมชมต้นกำเนิดโรงงานชามตราไก่แห่งแรก ของ จ.ลำปาง ที่นี่จะได้พบกับเรื่องราวประวัติของอาปาอี้ ชาวจีนที่อพยพมาอยู่ประเทศไทย ซึ่งเป็นช่างผู้เชี่ยวชาญการปั้นและทำเตาเผาจากเมืองจีน จนมาเป็นต้นกำเนิดถ้วยตราไก่ในทุกวันนี้ ก่อตั้งโดย นายพนาสิน ธนบดีสกุล ทายาทรุ่นที่ 2 ของนายอี้ (ซิมหยู) แซ่ฉิน วัตถุประสงค์ของการตั้งพิพิธภัณฑ์เพื่อรักษาเกียรติประวัติของอาปาอี้ (ซิมหยู) แซ่ฉิน ต้นตระกูลธนบดีสกุล ผู้ค้นพบแร่ดินขาวและก่อตั้งโรงงานเซรามิคแห่งแรกของลำปาง ซึ่งได้รวบรวมเรื่อง ราวและตำนาน “ชามไก่แห่งธนบดี” หนึ่งเดียวที่ยังคงอนุรักษ์ประวัติศาสตร์แห่ง ความภาคภูมิใจให้สมกับที่ลำปางเป็น เมืองแห่งเซรามิคของ ประเทศไทยภายในพิพิธภัณฑ์แสดงถึงประวัติของบริษัทในเครือธนบดี ต้นกำเนิดชามไก่ต้นกำเนิดเซรามิคของเมืองลำปางและสาธิต การผลิตชามไก่แบบโบราณรวมถึงสามารถชมกระบวนการผลิตเซรามิคสมัยใหม่ได้อย่างใกล้ชิด เพื่อเป็นการอนุรักษ์ ศิลปวัฒนธรรมและส่งเสริมการเรียนรู้ด้านเซรามิคและศิลปะให้กับผู้ที่สนใจ นอกจากนี้ พิพิธภัณฑ์เซรามิคธนบดี ยังคงความเป็น เอกลักษณ์เฉพาะเป็นต้นฉบับและเป็นต้นกำเนิดชามไก่ของนครลำปาง ซึ่งมีโบราณสถานที่ทรงคุณค่าที่อยู่ภายในพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ ไม่ว่าจะเป็น เตามังกรโบราณ ชามตราไก่จิ๋ว ชามตราไก่ที่ยังคงผลิตและวาดลวดลายแบบดั้งเดิมไว้เป็นอย่างดี มีการแสดงนิทรรศการ เกี่ยวกับต้นกำเนิดชามตราไก่ ที่ถือเป็นศิลปะและวัฒนธรรมเชิงวิถีชีวิต ชุมชนที่งดงาม

ชามตราไก่ ลำปาง เมืองกุกกุฏนคร วาดลวดลายไก่

ชามตราไก่ ลำปาง บ่งบอกถึงความหลากหลายที่สืบทอดกันมา เนิ่นนานจนถึงปัจจุบัน นอกจากนี้ พิพิธภัณฑ์เซรามิคธนบดียังเป็นแหล่งรวบรวมของข้อมูลที่เหมาะเป็นสถานที่การเรียนรู้ทุกระดับ ในเชิงประวัติศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรมอีกด้วย ที่โรงงานแห่งนี้เราจะได้เห็นกระบวนการผลิตทุกอย่าง ตั้งแต่ขั้นตอนการปั้นถ้วยชาม จนถึงวาดลวดลายออกมาเป็นถ้วยชามตราไก่ได้ถามเขาว่าทำไมต้องเป็นชามตราไก่ ใช้สัตว์อย่างอื่นไม่ได้หรือ เรื่องนี้มีความเป็นมา เหตุผลก็เพราะเดิมลำปางมีชื่อว่าเมืองกุกกุฏนครซึ่งแปลว่าไก่ขาว ช่างจึงนิยมวาดลวดลายไก่ลงไปในถ้วยชามเซรามิค จนกลายเป็นสัญลักษณ์ของเซรามิคเมืองลำปางมาจนทุกวันนี้ ความพิเศษของชามตราไก่จากโรงงานนี้ก็คือ เป็นชามไก่ต้นตำหรับ ที่มีความแข็งแรงทนทาน ปั้นถ้วยชามแต่ละใบต้องวาดด้วยมือล้วนๆ แต่งแต้มสีสันได้อย่างสวยงาม และทราบมาว่าเหลือผู้ที่วาดลายไก่ได้แบบนี้เพียงไม่กี่คนเท่านั้นหลังจากอาปาอี้เสียชีวิต ปัจจุบันโรงงานผลิตเครื่องปั้นดินเผาแห่งนี้ได้รับการสืบทอดสู่ทายาทรุ่นที่ 2 ภายใต้ชื่อ “โรงงานธนบดีสกุล” ซึ่งชามตราไก่นับว่าเป็นผลิตภัณฑ์ขึ้นชื่อของ จ.ลำปาง และในปี 2023 โรงงานแห่งนี้ยังได้รับรางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยวกินรีทองคำ ติดต่อกันเป็นปีที่สอง ประเภทแหล่งท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้ จากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย เรื่องราวของที่นี่ยังมีอีกหลายแง่มุม มีโอกาศก็ลองแวะไปเที่ยวชมได้ ซึ่งเป็นจังหวัดที่เหมาะสำหรับทำชามตราไก่เนื่องจากมีแหล่งดินเหนียวที่คุณภาพดี ทำให้นับตั้งแต่นั้นมาชามตราไก่ถือเป็นของขึ้นชื่อของจังหวัดลำปาง

ความลับสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ชามตราไก่ ลำปาง

เริ่มแรกชามตราไก่ต้นฉบับนั้นไม่ปรากฏการเขียนลายไก่ ดอกไม้ ใบกล้วย อย่างที่เราคุ้นเคยกันในปัจจุบัน เป็นเพียงชามขาวธรรมดา นิยามของชามไก่ลำปาง โดย กรมทรัพย์สินทางปัญญา หมายถึง ผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาที่มีหลายขนาดตั้งแต่ขนาดเล็กจนถึงขนาดใหญ่ มีความแข็งแกร่ง คงรูป วาดลวดลายรูปไก่ ดอกโบตั๋น และต้นกล้วยด้วยมือ เดือนกันยายนถูกยกให้เป็นเดือนแห่งการเฉลิมฉลอง ชามตราไก่ลำปาง เพราะเป็นเดือนที่ ชามตราไก่ลำปาง ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นสินค้า GI หรือ Geographical Indications หมายถึง “สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์” ซึ่งตลอดวันนี้ (12 กันยายน 2023) ทาง Google Doodles ได้ขึ้นรูปชามตราไก่สุดน่ารักพร้อมประวัติ ชามตราไก่ ในภาคภาษาอังกฤษให้ได้คลิกชม คำว่าสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ เป็นทรัพย์สินทางปัญญาประเภทหนึ่ง ซึ่งจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อมีความเชื่อมโยงระหว่าง 2 ปัจจัย คือ ธรรมชาติและมนุษย์ หมายถึงการที่ชุมชนได้อาศัยลักษณะเฉพาะที่มีอยู่ในแหล่งภูมิศาสตร์ตามธรรมชาติ เช่น พื้นดิน ต้นไม้ น้ำ หรือวัตถุดิบเฉพาะในพื้นที่มาใช้ประโยชน์ในการผลิตสินค้าในท้องถิ่นของตนขึ้นมา ทำให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณลักษณะพิเศษจากพื้นที่ดังกล่าว และ ชามตราไก่ที่ผลิตในจังหวัดลำปาง ก็เป็นหนึ่งในสินค้า GI ที่บอกเล่าประวัติศาสตร์ลำปางและลักษณะเฉพาะทางธรณีวิทยาของลำปางได้เป็นอย่างดี ชวนไปย้อนประวัติศาสตร์ความลับที่หลายคนอาจยังไม่รู้เกี่ยวกับ ชามตราไก่ลำปาง

ชามไก่มีต้นกำเนิดในประเทศจีนเมื่อประมาณร้อยกว่าปี

ชามไก่มีต้นกำเนิดในประเทศจีนเมื่อประมาณร้อยกว่าปี เป็นงานฝีมือของชาวจีนในมณฑลกวางตุ้ง เริ่มแรกชามตราไก่ต้นฉบับนั้นไม่ปรากฏการเขียนลายไก่ ดอกไม้ ใบกล้วย อย่างที่เราคุ้นเคยกันในปัจจุบัน เป็นเพียงชามขาวธรรมดา แต่เริ่มมีพัฒนาการเพิ่มงานเขียนลายโดยชาวจีนแคะ หลังจากนั้นจึงกลายเป็นชามตราไก่อย่างที่เราเห็น นิยามของ ชามตราไก่ ลำปาง โดยกรมทรัพย์สินทางปัญญา หมายถึง ผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาที่มีหลายขนาดตั้งแต่ขนาดเล็กจนถึงขนาดใหญ่ มีความแข็งแกร่ง คงรูป วาดลวดลายรูปไก่ ดอกโบตั๋น และต้นกล้วยด้วยมือ มีสีขาวเคลือบใสหรือขุ่น หรือสีครีมเคลือบใส ข้อสำคัญคือต้องผลิตในจังหวัดลำปางและใช้ดินที่มีลักษณะเฉพาะของลำปาง จังวัดลำปางเป็นจังหวัดที่ราบสูง เป็นแหล่งแร่ดินขาวและแร่ดินดำจำนวนมากซึ่งดินทั้งสองชนิดเป็นวัตถุดิบสำคัญในการผลิต ชามตราไก่ลำปาง เนื้อดินมีลักษณะพิเศษคือ เหนียว แข็งแรง ทนทาน เมื่อเผาเสร็จเป็นสีขาว ผลิตเป็นชามตราไก่ที่มีคุณภาพสูง ในส่วนของการเคลือบ ชามตราไก่ลำปาง นั้นก็มีความพิเศษตรงที่ใช้น้ำเคลือบที่มีส่วนผสมของหินฟันม้า ทรายแก้ว ดินขาย และหินปูน

ถ้วยตราไก่ ลำปาง, ชามตราไก่ ลำปาง, จำหน่ายสินค้า OTOP, จำหน่ายสินค้า OTOP ทั่วประเทศ, จำหน่ายสินค้า OTOP ของดีทุกจังหวัด, ยุคแห่งการนำเสนอและขายของออนไลน์, สินค้าภูมิปัญญาชาวบ้าน, สินค้าพื้นบ้าน, อาหารพื้นบ้าน, เกษตรกร 100%, ร้านค้า, รวมสินค้า OTOP จากทุกจังหวัด, ตัวแทนสินค้ามาส่งถึงมือท่าน, OTOP ขอนแก่น, OTOP ชัยภูมิ, OTOP ร้อยเอ็ด, OTOP กาฬสินธุ์, ให้บริการฝาก-ขาย สินค้า OTOP, จำหน่ายสินค้าพื้นบ้านประจำจังหวัด, ของฝาก ของที่ระลึก, อาหารแห้ง อาหารสด